بسمه تعالی                       

استاد گرامی جناب آقای دکتر / سرکار خانم دکتر

با سلام ، احتراماً

همانگونه که مستحضرید آزمایش اسپرموگرام ، یک آزمایش روتین در آزمایشگاه های پاتوبیولوژی و تشخیص طبی می­باشد. متأسفانه روش های قدیمی انجام این آزمایش بدلیل اینکه بسیار وابسته به چشم کاربر می باشد و در آزمایشگاه­های مختلف و توسط پرسنل مختلف انجام می گیرد ، نتایج قابل اطمینان کاملی نخواهد داشت و در واقع این آزمایش یک آزمایش کیفی محسوب می گردد.

در اوایل دهه 1970 میلادی ، محققان به تکنیک جدیدی برای آنالیز اسپرم بر اساس پردازش تصویر دست یافتند . این تکنیک که به تکنیک CASA معروف می باشد که مختصر Computer-Aided Sperm Analysis ( آنالیز اسپرم توسط کامپیوتر ) تعریف گردیده است .

در سال های اخیر با توجه به پیشرفت های حاصل در علم کامپیوتر و فراگیر شدن کامپیوتر های PC این تکنیک به یک روش رایج در آزمایشگاه های سراسر دنیا تبدیل شده و تنها روش اتوماتیک جهت آنالیز اسپرم مورد تأیید و تبیین شده  WHO 2010 می­باشد.

از مزایای استفاده از این روش می توان از یکسان بودن جواب های بدست آمده از آنالیز اسپرم توسط افراد مختلف ، دقت بسیار بالا و محاسبه کمی و دقیق پارامترهای مورد نظرWHO 2010  ، سرعت بالای انجام آنالیز و ... نام برد.

اساس آنالیز داینامیکی اسپرم در این روش به شرح زیر است :

ابتدا نمونه اسپرم پس از گذر از مرحله Liquefaction در دمای 37 درجه ، مستقیماً روی یک لام قرار می­گیرد سپس لام مورد نظر زیر میکروسکوپ قرار گرفته و تصویر فیلد ها توسط یک دوربین به کامپیوتر منتقل شده و توسط نرم افزاری بسیار پیچیده و قدرتمند آنالیز می گردد.

نرم افزار ابتدا اسپرم ها را بر اساس اندازه ، اختلاف دانسیته رنگ ، بیضوی شکل بودن و میزان مدور بودن آنها تشخیص داده  سپس یک زمان  ثابت ( یک ثانیه )  از حرکت آنها  فیلم برداری می نماید . در این یک ثانیه در 50 زمان  مختلف ( فرکانس نمونه برداری 50 Hz) از محل اسپرم ها نمونه برداری کرده و مسیر حرکتی تک تک آنها را ترسیم می نماید سپس پارامترهایی که ذیلاً توضیح داده شده برای تک تک اسپرم­ها محاسبه می­گردد :

VCL: Velocity of Curved Line سرعت اسپرم ها در مسیر های واقعی طی شده                                      

VAP: Velocity of Average Path سرعت میانگین حرکت اسپرم ها                                                      

VSL: Velocity of Straight Line سرعت حرکت مستقیم اسپرم ها                                                       

STR: Straightness = VSL/VAP x 100 درصد مستقیم الخط بودن حرکت اسپرم ها                               

LIN: Linearity = VSL/VCL x 100 درصد خطی بودن حرکت اسپرم ها                                                 

ALH: Lateral amplitude دامنه نوسانات حرکت اسپرم ها                                                                    

BCF: Beat frequency فرکانس نوسانات اسپرم ها                                                                               
 

سپس از روی این مقادیر و مقادیری که WHO برای آنها تعیین کرده  ، اسپرم ها را با دقت در سه کلاس حرکتی    PR , NP , IM کلاس بندی می نماید که :

• کلاس PR : اسپرم های با حرکت رو به جلو یا progressive              ( + Grade 3 Grade 4 )
• کلاس NP : اسپرم های دارای حرکت ولی نه رو به جلو یا Non Progressive          ( Grade 2 )
• کلاس IM : اسپرم های بدون حرکت یا با حرکت نوسانی درجا  یا Non motile        ( Grade 1 )
• Round Cell ها : سایر اجزا غیر از اسپرم ( غالباً WBC )
  

و نیز شمارش اسپرم ها را تحت عنوان Concentration که چگالی یا دانسیته اسپرم ها است با واحد Million/ml  گزارش می نماید.

در مبحث Morphology اسپرم ها نیز این سیستم از رنگ آمیزی Diff-quick جهت آنالیز مورفولوژی دقیق اسپرمها استفاده می نماید.

طول ، عرض ، نسبت طول به عرض و شکل سر اسپرم ها از نظر مورفولوژی بررسی شده و اسپرم ها در دو کلاس Normal و Pathology دسته بندی میگردند . ضمناً طول ، عرض ، محیط و مساحت Neck اسپرم ها و طول و زاویه اتصال Tail اسپرم ها محاسبه شده و گزارش می گردد. 

نتیجه گیری :

 جهت تصمیم گیری در مورد وضعیت اسپرموگرام بیمار مقادیر نرمال طبق استاندارد  WHO 2010به شرح زیر ارائه می گردند:

Volume > 1.5 ml

pH: 7.2 – 8

Concentration(total sperm count): > 15 M/ml

Round Cell: < 1 M/ml

Class PR> 32%

PR + NP or Live ratio >40%

Normal Morphology > 20%

با تقدیم احترام

آزمایشگاه پاتوبیولوژی ویلسون